Een psychiater zou je in de eerste plaats als mens moeten zien en pas in de tweede plaats als patiënt. Een competentie is het persoonlijk vermogen dat gezien moet worden als het product van kennis, de ervaring, de vaardigheid en de attitude, waarover iemand op een bepaald moment in een bepaalde context beschikt. (Hacou, 2005). Deze verschillende onderdelen van het begrip “competenties” zullen hier in volgorde van belangrijkheid vanuit cliëntenperspectief worden besproken.
De attitude van een psychiater is verreweg het belangrijkste onderdeel. Deze attitude zou idealiter gekenmerkt worden door empathie, gastvrijheid en openheid. Ook is er het belang van een zelf kritische houding. Daarnaast is kennis belangrijk. Het op de hoogte zijn van voor patiënten geschikte behandelingen. Het kunnen toepassen van deëscalatietechnieken, het geven van hoop, realistisch en nuchter rapporteren en het kunnen hanteren van crisissituaties.
Essentieel is de bereidheid te leren en deze leermomenten te gebruiken in nieuwe situaties. Naast individuele competenties wordt het effectief functioneren in een team en de daarbij behorende groepscompetenties als belangrijk gezien. Effectieve interne en externe communicatie, beschikbaarheid, flexibiliteit, betrouwbaarheid en stressbestendigheid zijn onmisbare dimensies.
De psychiater moet bereid zijn zich te verdiepen in het cliëntenperspectief. Een psychiater moet zelfinzicht hebben (kennis/inzicht in eigen angst, agressie en denken). Hij/zij moet de patiënt zijn/haar waardigheid laten behouden. Hij/zij moet geweldloos (is prikkelarm) communiceren. Veel ruimte geven voor eigen verhalen, naast de afspraken over de medicijnen. Een goede psychiater weet op tijd door te verwijzen naar maatschappelijke instanties. Hij/zij is op de hoogte van de zaken die de overige hulpverleningsinstanties bieden. De ideale psychiater neemt de tijd voor je. De tijd die jij nodig hebt. In de afspraak is er ruimte voor andere zaken dan medicijnen. De ideale psychiater is een vriendelijk, doch vakkundig mens.
Corrien